Het klimaatprobleem legt niet alleen een bom onder onze manier van leven, maar ook onder ons waardenpatroon. Vrijwel niemand wil nog pleiten voor economische groei als toekomstideaal. Maar wat is het alternatief? Het is gemakkelijk om het eens te worden op wat er allemaal niet deugt en wat we niet meer willen. Maar welke wegen liggen open voor een betere toekomst? Over die vraag gaat deze nieuwe reeks Groeiende Twijfel. Politici, beleidsmakers en bedrijven worstelen met een antwoord. Maar ook burgers zullen niet ontkomen aan de vraag: wil ik minder of wil ik anders groeien? En hoe moet dat dan?
in De Groene Amsterdam 2022 – nr. 4
Om de werking van het bbp te doorgronden, kun je beter eerst kijken hoe en waarom het begrip overal ter wereld gebruikt wordt, opperde politiek wetenschapper Daniel Mügge. Met steun van nwo en de Europese Research Council deed hij met een team van promovendi en postdocs uitgebreid internationaal onderzoek naar de politieke en culturele aspecten van economische meetmethodes. Het onderzoek bracht hen van China via Brazilië en Zuid-Afrika tot in het walhalla van de wereldwijde statistiek bij de Verenigde Naties in New York. Overal troffen zij betrokken statistici die de grenzen van hun werk erkenden, en beaamden dat het bbp zwaar tekortschiet als maatstaf voor welvaart, maar die ook niet zagen hoe ze dit konden doorbreken.
Het bracht Mügge en zijn onderzoeksteam tot een ontnuchterende slotsom: de manier waarop wij economische groei meten is hopeloos verouderd. Maar werkbare alternatieven zijn evenmin voorhanden, ondanks velerlei inspanning. En dus moeten we de oplossing in een andere richting zoeken: leren af te kicken van het idee dat cijfers een automatisch kompas verschaffen om beleid op te maken, hoe lastig dat sommigen ook in de oren klinkt.
Mügge is in Nederland iets van een buitenbeentje. Zijn functietitel aan de UvA luidt hoogleraar politieke arithmetiek, een zelfverkozen vondst, die teruggaat op de zeventiende eeuw, toen koningen voor het eerst zich lieten adviseren met behulp van data. Mügge kijkt met een politieke bril naar het hoe en waarom van data, en dus niet als statisticus of econoom. Met zijn Duitse achtergrond komt hij uit een andere traditie dan die van Nederlandse statistiek en hoogwaardige modelbouw. Het maakt hem tot een afwijkende stem in het debat over economisch beleid.
Lees het interview op de website van de Groene Amsterdammer: https://www.groene.nl/artikel/we-moeten-leren-ontcijferen
